Quy trình M&A là một xu hướng đầu tư toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Am hiểu sâu rộng về quy trình M&A sẽ mở ra cánh cửa thành công cho nhiều doanh nghiệp trong việc thực hiện các giao dịch mua bán và sáp nhập. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện và sâu sắc về quy trình mua bán doanh nghiệp với các bước M&A cần thiết để bạn đọc có thể nắm vững và áp dụng hiệu quả trong thực tiễn. Khám phá ngay để tối ưu hóa cơ hội thành công trong các thương vụ M&A!
Quy trình M&A có thể kéo dài từ sáu tháng đến vài năm, tùy thuộc vào mức độ phức tạp của từng giao dịch. Dù các bên đã thống nhất một lịch trình mục tiêu, sự chậm trễ có thể xảy ra ở một số các bước M&A, đặc biệt trong giai đoạn due diligence. Do đó, trong quy trình mua bán doanh nghiệp, bạn nên chuẩn bị các phương án B cho từng bước và sẵn sàng điều chỉnh kịp thời khi gặp phải các tình huống không lường trước.
Xem thêm: Thủ tục mua bán doanh nghiệp chuẩn nhất theo quy định pháp luật hiện hành
Thực tế, không có một quy trình M&A chuẩn hay phương thức chung nào cho một thương vụ mua bán và sáp nhập, đặc biệt là tại thị trường Việt Nam. Mỗi thương vụ M&A sẽ có đặc điểm riêng biệt. Bạn chỉ nên tham khảo một quy trình M&A tổng quát với 3 giai đoạn chính như sau:
Trong quy trình M&A, việc tiếp cận đối tượng mục tiêu có thể thực hiện qua nhiều kênh như marketing bên bán, tìm kiếm trong mạng lưới thông tin của bên mua, hoặc thông qua các đơn vị tư vấn và môi giới M&A. Phạm vi tiếp cận phụ thuộc vào đánh giá sơ bộ của bên bán về những yếu tố sau:
– Đối tượng mục tiêu phải hoạt động trong lĩnh vực phù hợp với định hướng phát triển của bên mua.
– Đối tượng mục tiêu cần có nguồn khách hàng và thị phần nhất định để bên mua tiếp tục khai thác.
– Đối tượng mục tiêu nên có quy mô đầu tư dài hoặc trung hạn có thể tận dụng kết quả đầu tư công nghệ và kinh nghiệm quản lý.
– Đối tượng mục tiêu cần có vị thế trên thị trường, giúp giảm chi phí ngắn hạn và tăng thị phần.
– Đối tượng mục tiêu cần có lợi thế về đất đai, hạ tầng, và cơ sở vật chất để giảm thiểu chi phí đầu tư ban đầu.
Trong quy trình M&A, bên mua thường thuê đơn vị tư vấn tài chính và pháp lý để thẩm định đối tượng mục tiêu trước khi quyết định thâu tóm. Bên bán không cần cung cấp toàn bộ thông tin nội bộ, phụ thuộc vào quy định pháp lý và yêu cầu của cổ đông. Thông thường, hai bên sẽ ký thỏa thuận bảo mật trước khi bên mua tiếp cận dữ liệu.
Tại Việt Nam, bên mua phải thực hiện một hoặc cả hai loại thẩm định sau:
– Báo cáo thẩm định tài chính: Kiểm tra sự tuân thủ chuẩn mực kế toán, chuyển nhượng vốn, các khoản vay, tính ổn định luồng tiền, khấu hao tài sản, và thu hồi công nợ.
– Báo cáo thẩm định pháp lý: Đánh giá toàn diện về tư cách pháp nhân, tình hình góp vốn, quyền và nghĩa vụ pháp lý, tài sản, lao động, dự án, và các vấn đề pháp lý khác.
Dựa trên kết quả thẩm định, bên mua xác định mục tiêu giao dịch, có thể thâu tóm toàn bộ hoặc một phần, làm cơ sở cho việc đàm phán trong quy trình M&A. Trong giai đoạn này, các bên cần lưu ý:
Cả bên mua và bên bán cần hiểu rõ các hình thức M&A và biến thể của chúng để đàm phán hiệu quả. “Merger” là khi một công ty bị mua lại hoàn toàn, trong khi “Acquisition” là sự hợp nhất thành một công ty duy nhất. Acquisition có nhiều biến thể như sáp nhập kiểu tập đoàn, sáp nhập ngang, và sáp nhập mở rộng sản phẩm hay thị trường.
Một vấn đề thường gặp là mâu thuẫn về giá giữa bên mua và bên bán. Việc thuê đơn vị thẩm định giá độc lập sẽ giúp xác định giá trị công bằng cho cả hai bên.
Kết quả của giai đoạn này là việc ký kết Hợp đồng M&A, ghi nhận hình thức, giá cả, và nội dung giao dịch. Hợp đồng không chỉ phản ánh cam kết pháp lý mà còn làm cơ sở cho việc phối hợp các yếu tố như tài chính, lao động và quản lý, đảm bảo quyền lợi cho các bên trong quy trình mua bán doanh nghiệp.
Một thương vụ M&A chỉ chính thức hoàn tất khi các thủ tục pháp lý liên quan đến việc chuyển giao tài sản và quyền từ bên bán sang bên mua được thực hiện đầy đủ. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các loại tài sản và quyền cần phải đăng ký với cơ quan có thẩm quyền. Việc đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật là yếu tố then chốt trong quy trình mua bán doanh nghiệp, giúp bảo vệ quyền lợi của cả hai bên trong giao dịch.
Giai đoạn tái cấu trúc hậu M&A đặt ra nhiều thách thức cho bên mua, chủ yếu liên quan đến hòa nhập nhân sự, định hình lại chính sách quản lý và xung đột văn hóa doanh nghiệp. Mặc dù các vấn đề pháp lý và tài chính có thể đã xuất hiện trong quá trình thẩm định, việc giải quyết triệt để và tận dụng tối đa thế mạnh của doanh nghiệp bị thâu tóm phụ thuộc vào khả năng và kinh nghiệm của bên mua.
Đặc biệt, tái cơ cấu và khai thác nguồn nhân sự sau quy trình M&A đòi hỏi cái nhìn toàn diện hơn. Trong giai đoạn đánh giá và thẩm định, bên mua thường chỉ tập trung vào các vấn đề tài chính, tài sản và pháp lý, trong khi các yếu tố “tâm lý” và “con người” thường bị bỏ qua.
Khi hiểu rõ quy trình M&A, các doanh nghiệp có thể biến thách thức thành cơ hội, tối ưu hóa giá trị và phát triển bền vững. Quá trình M&A này không chỉ yêu cầu kiến thức chuyên môn mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong chiến lược và quản lý. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tiếp cận đúng đắn, việc áp dụng các bước M&A hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô và nguồn lực, tiến tới một tầm cao mới.
Trên đây là từng bước triển khai quy trình M&A chi tiết và đầy đủ nhất. Hy vọng những yếu tố này sẽ giúp các doanh nghiệp thực hiện quá trình mua bán một cách suôn sẻ. Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu rất nhiều vấn đề liên quan tới mua doanh nghiệp và bán doanh nghiệp tại website của chúng tôi.
Là một trong những công ty tư vấn M&A hàng đầu toàn cầu, Transworld Business Advisors đã góp phần mang đến thành công cho hơn 10.000 thương vụ M&A. Chúng tôi tự hào sở hữu đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và am hiểu sâu sắc về thị trường, cam kết mang lại những giải pháp M&A tối ưu, giúp bạn đạt được mục tiêu kinh doanh một cách hiệu quả nhất. TBA sẽ là đối tác đáng tin cậy đồng hành cùng bạn trên con đường M&A thành công. Liên hệ ngay hôm nay để nhận ưu đãi 1 giờ tư vấn miễn phí từ chuyên gia và trải nghiệm dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp nhất!
Xem thêm: Kỹ thuật đàm phán hiệu quả trong mua bán sáp nhập M&A
